Βιοποικιλότητα και παράγοντες που την απειλούν

Βιοποικιλότητα είναι ένας γενικός όρος που μπορεί να συσχετιστεί με διάφορα περιβάλλοντα και είδη, όπως είναι τα δάση, τα γλυκά ύδατα, τα θαλάσσια και εύκρατα οικοσυστήματα, το έδαφος, οι καλλιέργειες, τα κατοικίδια ζώα, καθώς και τα άγρια είδη και οι μικροοργανισμοί. Η βιοποικιλότητα ενός οικοσυστήματος συσχετίζεται με την πολυπλοκότητα των σχέσεων και των λειτουργιών των διαφόρων έμβιων ειδών. Ένα οικοσύστημα χαρακτηρίζεται ως περισσότερο σταθερό όσο μεγαλύτερη είναι η βιοποικιλότητά του. Η υψηλή βιοποικιλότητα ενός οικοσυστήματος του παρέχει περισσότερους μηχανισμούς αντιμετώπισης και αυτορρύθμισης πιθανών εξωτερικών διαταραχών, συνεισφέροντας στην επαναφορά του στην αρχική κατάσταση ισορροπίας.

Η σημασία της βιοποικιλότητας για τη διατήρηση της ανθρώπινης ζωής είναι σημαντική γιατί οι βιολογικοί πόροι και η ποικιλία τους µε τα αγαθά που εξασφαλίζουν (τροφή, φαρμακευτικές ουσίες, οικοδομικά υλικά, καύσιμα, βιομηχανικές πρώτες ύλες κ.ά.) κι οι υπηρεσίες των φυσικών οικοσυστημάτων (καθαρισμός του αέρα και του νερού, μερική σταθεροποίηση του κλίματος, ανακύκλωση θρεπτικών συστατικών, επικονίαση καλλιεργούμενων φυτών και έλεγχος των ζιζανίων, δυνατότητες ανάπτυξης της βιοτεχνολογίας κ.ά.) συνιστούν παράγοντες πρωταρχικής σημασίας για την επιβίωση του είδους μας και την ανάπτυξη των πολιτισμών μας.

Οι σημαντικότεροι παράγοντες που ασκούν πίεση στη βιοποικιλότητα είναι οι αλλαγές στη χρήση της γης (π.χ. αποψίλωση, εντατική μονοκαλλιέργεια, αστικοποίηση), η άμεση εκμετάλλευση όπως η θήρα και η υπεραλίευση, η κλιματική αλλαγή, η ρύπανση και τα χωροκατακτητικά ξένα είδη. Η έντονη οικονομική, τεχνολογική και βιομηχανική ανάπτυξη των τελευταίων χρόνων γίνεται συχνά χωρίς να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, οι οποίες τις τελευταίες δεκαετίες πήραν ανησυχητικές διαστάσεις. Οι πρώτες επιπτώσεις έγιναν εμφανείς στη βιοποικιλότητα, καθώς μειώθηκαν ή εξαφανίστηκαν ορισμένοι πληθυσμοί ευπαθών ειδών φυτών και ζώων λόγω της τροποποίησης των χαρακτηριστικών των οικοσυστημάτων και της δημιουργίας νέων συνθηκών, στις οποίες οι συγκεκριμένοι οργανισμοί δεν έχουν αναπτύξει μηχανισμούς προσαρμογής. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες που προκαλούν περιβαλλοντικές μεταβολές και απειλούν τη βιοποικιλότητα είναι πολλές. Από τις σημαντικότερες είναι η ρύπανση της ατμόσφαιρας, των υδάτων και των χερσαίων εδαφών, η αυξανόμενη θερμοκρασία του πλανήτη, η αλόγιστη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, η καταστροφή των βιοτόπων για τη δημιουργία τεχνικών έργων ή γεωργικών εκτάσεων αλλά και η διαρροή ραδιενέργειας στο περιβάλλον. Αιτίες πρόκλησης των παραπάνω φαινομένων είναι η άδικη κατανομή πόρων, η έλλειψη γνώσης για τη βιοποικιλότητα, η αντικατάσταση των παλαιών τεχνολογιών µε καινούργιες αλλά και η χωροχρονική διάσταση μεταξύ λήψεως αποφάσεων και των επιπτώσεών τους.
Σημαντικός αριθμός αγροοικοσυστημάτων στα οποία ασκείται πολυκαλλιέργεια ή εκτατική μονοκαλλιέργεια (π.χ. εκτατικοί ελαιώνες, συγκαλλιέργεια με αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, διατήρηση των ωφέλιμων εντόμων, βιολογική καλλιέργεια) χαρακτηρίζονται από αξιόλογο πλούτο ειδών της άγριας χλωρίδας και πανίδας, συχνά συγκρίσιμο, αν όχι μεγαλύτερο, από τον συναντώμενο στα γειτνιάζοντα φυσικά οικοσυστήματα. Καλλιεργείται μεγάλος αριθμός ειδών και ποικιλιών φυτών προερχομένων από εγχώριο αβελτίωτο γενετικό υλικό που έχει ως θετική συνέπεια την διατήρηση της βιοποικιλότητας. Ο συνδυασμός της γεωγραφικής θέσης της Ελλάδας μεταξύ τριών ηπείρων (Ευρώπη, Ασία, Αφρική), το ιδανικό μεσογειακό κλίμα, το έντονο ανάγλυφο, οι δαντελωτέ ακρογιαλιές, τα χιλιάδες νησιά και η πλούσια παλαιογεωγραφική ιστορία του ελληνικού χώρου δημιούργησαν οικότοπους ζωτικής σημασίας στην Ευρώπη και τον κόσμο, τους οποίους έχουμε την ευθύνη να προστατεύσουμε και να διατηρήσουμε. Πηγή: www.ppellados.gr

NewsLetter

Συμπληρώστε το email σας για να λαμβάνετε κάθε νέα δημοσίευση στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο σας

Σχετικές δημοσιεύσεις